De aftrekbaarheid van buitenlandse boetes zal verdwijnen. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft staatssecretaris Wiebes van Financiën in Belastingplan 2015 een wetswijziging zal worden voorgesteld die de aftrekbaarheid van alle geldboetes uitsluit.
Aanleiding voor de brief zijn vragen van enkele Kamerleden over het bericht dat de Rabobank de boete voor het manipuleren van de Liborrente in mindering zou kunnen brengen op de winst. Naar aanleiding hiervan heeft het kabinet de aftrekbaarheid van buitenlandse boetes opnieuw beoordeeld.
In principe wordt in Nederland voor de vennootschaps- en inkomstenbelasting uitgegaan van het totaalwinstbegrip. Het saldo van kosten en opbrengsten vormt de winst. Dit betekent dat alle kosten van een onderneming, waaronder boetes, in beginsel aftrekbaar zijn. Sinds 1 januari 1991 zijn echter boetes betaald aan de Nederlandse overheid of aan instellingen van de Europese Unie van aftrek uitgesloten. Dit was ingegeven door het streven naar een effectievere handhaving van het (Nederlandse) strafrecht. Buitenlandse boetes (d.wz. niet EU), waren nog wel aftrekbaar. Daaraan lagen een aantal redenen ten grondslag. Deze boetes maken geen inbreuk op de Nederlandse rechtsorde. Ook zou het onwenselijk zijn als boetes van aftrek worden uitgesloten die het Nederlandse rechtsstelsel niet kent of waarbij bij het opleggen de algemeen aanvaarde beginselen van een behoorlijke strafrechtpleging niet in acht zijn genomen. Een praktisch bezwaar was ook dat voor de beoordeling van een buitenlandse boete de fiscus over adequate informatie zou moeten beschikken.
De aftrek van buitenlandse boetes druist echter in tegen het rechtsgevoel van veel burgers. Ook het kabinet ziet geen zwaarwegende principiële redenen om het onderscheid tussen buitenlandse en Nederlandse/EU boetes te handhaven. Nederlandse ondernemingen dienen zich in elk land aan de regels te houden en er zou geen fiscaal onderscheid meer moeten worden gemaakt tussen een boete voor een vergrijp opgelegd in het buitenland of in Nederland. In het Belastingplan 2015 zal daarom een wijziging van de Wet op de inkomstenbelasting worden opgenomen die de aftrek van alle geldboetes uitsluit. Echter, voor die gevallen waar een buitenlandse boete wordt opgelegd voor een vergrijp die het Nederlandse rechtsbestel niet kent, of waarvan de strafbaarstelling evident strijdig is met de Nederlandse rechtsorde, of wanneer geen sprake is geweest van een behoorlijk rechtspleging, zal worden bezien of op grond van de hardheidsclausule de opgelegde boete alsnog in aftrek mag worden gebracht. Mocht blijken dat er zich voldoende soortgelijke onbillijke gevallen voordoen, dan zou eventueel tegemoetkomend beleid kunnen worden opgesteld.
Bron: MvF 25-04-2014