Het Nederlandse pensioenstelsel moet in de toekomst persoonlijker, eerlijker en transparanter worden. De Sociaal Economische Raad (SER) presenteerde op 20 mei 2016 het rapport 'Persoonlijke pensioenvermogens met collectieve risicodeling'. Het is de derde variant voor een moderner pensioenstelsel, waarin elke Nederlander persoonlijk pensioen gaat opbouwen, maar waarbij de risico's worden collectief gedeeld.
Het rapport is een vervolg op het advies over de toekomst van het pensioenstelsel van vorig jaar, waarin vier varianten om ons pensioenstelsel te ontwikkelen en te versterken werden onderzocht. De raad stelde toen vast dat de variant ‘persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling’ een interessante, maar nog onbekende variant kan zijn voor de toekomst. In het rapport wordt die variant verkend.
De onderzochte variant behoudt de sterke punten van het huidige stelsel, zoals collectiviteit en gezamenlijk delen van risico’s. Maar dat gebeurt dan wel binnen een pensioencontract op basis van persoonlijk pensioenvermogen. In zo’n contract is het voor deelnemers transparant hoeveel pensioen zij hebben opgebouwd. Tevens is er meer mogelijkheid voor maatwerk, zonder dat de collectiviteit wordt losgelaten.
De SER heeft onderzocht hoe risico’s kunnen worden gedeeld binnen een regeling op basis van persoonlijk pensioenvermogen.
Volgens ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland is het huidige pensioenstelsel nog veelal te afhankelijk van de rente, dat menig pensioenfonds dreigt uit te hollen. De werkgevers zijn over alle drie varianten (IV-A, IV-B en IV-C) positief, omdat deze een brug slaan tussen de bestaande collectieve regelingen en meer individuele regelingen.
Het opbouwen van een persoonlijk pensioenvermogen is niet alleen noodzakelijk om de pensioenen 'generatieproof' te maken, maar kan ook voor meer vertrouwen in pensioenen zorgen. De pensioenopbouw wordt voor iedere deelnemer immers inzichtelijker. Maar, stellen VNO-NCW en MKB-Nederland, in alle varianten moeten de verdeelregels vooraf wel duidelijk zijn. En ook is het belangrijk dat verliezen niet kunnen worden doorgeschoven op toekomstige generaties.
In een meer individueel stelsel komen deelnemers er echter niet alleen voor te staan. Ook werkgevers hechten waarde aan collectieve beleggingen, zodat risico's worden gespreid. Dat moet ervoor zorgen dat deelnemers meer in staat zijn om een beter en stabieler pensioenresultaat te behalen. VNO-NCW en MKB-Nederland benadrukken de urgentie van een gemoderniseerd pensioenstelsel. Ze bepleiten dat een modern pensioenstelsel beter aansluit op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt (mensen wisselen steeds vaker van baan), eenvoudiger, transparanter en eerlijker is en stabielere premies bevat. Ook vakbond CNV verwelkomt het SER-rapport. Volgens de vakbond kan een toekomstbestendig pensioenstelsel niet zonder collectiviteit, solidariteit en de verplichtstelling. Die elementen ziet de bond in de verkenning terug. Vakbond FNV laat in een eerste reactie weten dat een eerlijker pensioenstelsel begint met meer echte banen en toekomstgerichte aanpassingen.
De SER gaat de komende maanden met alle belanghebbenden over de toekomst van het pensioenstelsel om tafel.
Bron: SER 20-05-2016